Cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri gün geçtikçe derinleşiyor. Tokat T Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutsaklarla görüşen Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukatlar, tutsakların ağız içi arama dayatmasını kabul etmediği için tedavileri engellendiğini belirtti. Bu durum özelikle ağır hasta tutsakların sağlık sorunlarını daha da kötüye götürüyor, aylarca ilaçları verilmiyor. Aramayı kabul etmeyen tutsaklara ise cezaevi idaresi tarafından disiplin cezası veriliyor. 

 

İdare ve Gözlem Kurulu’nun (İGK) çeşitli bahanelerle Adnan Çelebi, Mehmet Sayılgan, Ferit Şahin, Kamuran Taş, Aydın Değirmenci'nin tahliyesi engellediği öğrenildi.   

 

Konuya dair konuştuğumuz tutsak aileleri yaşananlara tepki gösterdi. 

 

DİSİPLİN CEZALARI 

 

Karaciğerinde kist bulunan ağır hasta tutsak Suat Oğuz’un babası Rıfat Oğuz, verilen disiplin cezası sebebiyle çocuklarının görüşlerine gidemediklerini belirtti. Elîh’te yaşadıklarını ifade eden Rıfat Oğuz, çocuklarının hali hazırda Tokat’ta tutulmasının bile özel bir politika olduğunu söyleyerek, “Suat 13 yıldır tutsak. Onu bu kadar uzak bir cezaevine götürmeleri tesadüfi değil bunu biliyoruz. Bizi zorlamak, ceza vermek istiyorlar. Cezaevine giden yollar bile kötü. Geçtiğimiz günlerde o yollarda az daha kaza yapıyorduk. Yollar hep karlıydı. Onları bizden uzak tutmaya çalışıyorlar. Ancak Suat’ı Amerika’ya da götürseler biz yine onun yanına gider, arkasında dururuz” dedi. 

 

Tutsaklara görüş cezası verilmesine tepki gösteren Oğuz, “Suat’ın karaciğer hastalığı var. Raporlu ilaç kullanıyor. Ancak hastane sevkleri yapılmadığı için aylardır biten ilaçları yerine ilaç alamadığını söyledi. Çünkü ilacı doktor muayenesi yapılmadan vermiyorlar. Ama hastaneye gitmek için kendilerine dayatılan ağız için arama dayatmasını onur kırıcı buldukları için asla kabul etmeyeceklerini söylüyor” diye aktardı. 

 

TAHLİYESİ 3 KEZ ENGELLENDİ

 

12 Eylül 2024’te tahliye edilmesi gerekirken, 2 kez 3’er ay son olarak da 6 ay tahliyesi engellenen 30 yıllık tutsak Adnan Çelebi’nin annesi Hasine Çelebi, “Çocuklarımıza pişmanlık dayatıyorlar. 30 yıl yatmış bir insana ne dayatmasıdır bu? 30 yıldır yolunu gözlüyorduk, şimdi bize bu cezayı veriyorlar” diyerek tepki gösterdi. Adnan Çelebi’nin pek çok hastalığının olduğunu ancak hastane sevklerindeki ağız içi arama dayatmasını kabul etmediği için tedavisi yapılmadığını belirten Hasine Çelebi, “Ağızlarının içini açıp aramaya zorluyorlar. ‘Bu yaptıkları onur kırıcı kabul etmemiz mümkün değil’ diyerek hastaneye de gitmiyor" diye konuştu. 

 

YÜZDE 80 GÖRME KAYBI VAR

 

Tutsak Mehmet Sayılgan’ın Muş’ta yaşayan ailesi de yine aynı hak ihlallerinin yaşandığını belirtti. 25 Mart'ta tahliye olması gereken Mehmet'in tahliyesinin 6 ay engellendiğini belirten baba Ramazan Sayılgan, “Mehmet Temmuz 2016’da Wan Payîzava’da (Gürpınar) tutuklandı. 9 yıl ceza aldı şimdi de çeşitli bahanelerle içeride tutuluyor. Mehmet’in her iki gözünde de yüzde 80 görme kaybı var. Wan’da tutuklanmış bir süre de orada tutulmuştu. Orada hastaneye götürdüler ama tedavisi sürerken sürgün edildi. Cezaevi idaresine özel hastaneye gitmek için dilekçe vermiş ancak idare ‘Gözlerin tamamen kör olmadan göndermeyiz’ diyerek bunu reddetmiş. Şimdi de bu ağız içi dayatma sebebiyle hastaneye gidemiyor” ifadelerini kullandı. 

 

7 AYDIR TEDAVİ EDİLMİYORLAR

 

Tutsak ve tutsak ailelerinden gelen başvurular ardından cezaevini ziyaret ettiklerini kaydeden ÖHD Genel Merkez üyesi Mehmet Ali Aslan, Tokat Cezaevinde görüştükleri tutsakların en önemli sorunlarının tedaviye ulaşıma dair yaşadıkları hak ihlalleri olduğunu aktardı. Ağız içi dayatmasına maruz kalan tutsakların hastane sevklerinin gerçekleştirilmediğini belirten Aslan, “Ağız içi aramayı askerler yapıyor. Her hastane gidiş gelişlerinde bu dayatma gerçekleşiyor. Bunu kabul etmeyen tutsaklarla ilgili hapishane idaresi disiplin soruşturmaları başlatıyor. Tutsaklar 7 aydır hastaneye sevk edilmiyor. Bu durum hasta tutsakların durumunun giderek daha da derinleştiriyor” dedi. 

 

Aslan, tüm bu hak ihlallerine karşı hukuki girişimlerde bulunacaklarını belirtti. 

 

Öte yandan konuya dair aradığımız cezaevi yönetimi, görüşme talebimizi “Adalet Bakanlığı’ndan izin almalısınız, bilgi vermemiz mevzuata aykırı” diyerek reddetti. 

 

MA / Ceylan Şahinli